Балаларға арналған діни әңгімелер, ғибратнама

Бір ауылда дұғасы екі етілмей қабыл болатын бір адам бар екен. Дұғалары қабыл болмайтын бір топ адам әлгі адамның алдынан шығып, мұның сыры мен жай-жапсарын сұрайды. Дұғасы қабыл болатын адам бір топ адамнан: «Дәл қазір сендер танымайтын бір адам келіп қарызға ақша сұраса берер ме едіңдер?» - деп сұрайды.

Олар бірауыздан:

– Танымайтын адамға қалай қарыз береміз, - дейді.

Темір тордың ішіне бес маймыл қойылады. Ортада бір саты тұр. Сатының үстінде жіппен байлаулы әдемі жемістер. Маймылдар сатыға шығып, әлгі жемістерге ұмтылғанда, жоғарыдан мұздай су құйылады. Маймылдар тастай суға бұланып, жаурап қалады.

Біраздан соң жеміске қарай жүгірген маймылды өзге маймылдар тоқтата бастайды. Тастай су тоқтатылады да, маймылдардың бірі сыртқа шығарылады.

Нәбік деген бір кедейдің тұлпары болады. Бір бай осы атыңды маған сат деп қанша дүние, мал ұсынса да Нәбік жылқысын сатпайтынын айтады. Атты ақшаға сатып ала алмасын білген бай айлаға көшеді. Айласы Нәбік жолаушылап келе жатқанда, оның жолына қайыршы киімін киіп алып отырады. Оның қасына жеткенде, Нәбік «қайыршыдан» жөн сұрайды. «Қайыршы» мына қырдың астындағы ауылға жете алмай отырғанын айтады.

XVI ғасырда Осман императоры билік жүргізетін аймақта, бай-бақуат бір саудагер сауда жасау мақсатымен, елінен жырақ жерге шығады. Ол жол бойында бес жүз алтын салынған қобдишасын жоғалтып алады. Қазынасының жартысына тең келетін байлығынан айырылғанына бай қатты қиналады. Ол материалдық әрі рухани жағынан да күйзеліске ұшырайды. 

Бір орманда екі адам ағаш шабады екен. Бірінші адам таңертең ерте ұйқысынан оянып, бір ағаш шапса, дереу екіншісіне өтіп тыным таппайды. Таңнан қара кешке дейін дәл осылай еңбектеніп, тынығу дегенді білмейді. Тіпті түскі тамақты да ұмытып кететін болыпты. Кешкісін әлгі досынан бірнеше сағат кейін үйіне қайтады екен. Екінші адам болса, ағаш шауып түсірген сайын біраз отырып тынығып, қас қарая бастағанда, үйіне қайтып кететін болыпты.